Пойма Днепра Лоев-Жары

Скачать в формате PDF

Код:

BY053

Географические координаты:

51°51' N 26°36' E

Административная принадлежность:

Гомельская область: Брагинский район, Лоевский район

Площадь:

36232 га

Критерии:

A1, B2, B3, A4i

Национальный природоохранный статус:

паўночная частка Біялагічны заказнік рэспубліканскага значэння «Днепра-Сожскі» (15212 га)

Международный природоохранный статус:

ТВП міжнароднай значнасці, утворана ў 2010 годзе

Карта ТВП:

Общее описание:

Тэрыторыя размешчаная на паўднёвым усходзе Беларусі і на ўсім працягу на мяжы з Украінай. Працягласць агульнага (памежнага) участку складае больш за 150 км. Шырыня поймы Дняпра з беларускага боку значна змяняецца – ад некалькіх сотняў метраў да некалькіх кіламетраў. На ўчастках з вузкай поймай берагі стромкія абрывістыя, вышыня берага можа складаць ад некалькіх метраў да 10-15 м.

Шырыня рэчышча складае на дадзеным участку 0,8-1,5 км, у раёне на поўнач ад Кіеўскага вадасховішча - да 3-5 км. Рэчышча звілістае, мае шмат перакатаў і мялізн. Ніжэй в. Жылічы моцна меандрыруе, з шматлікімі пратокамі і тонямі. Падчас вясновай паводкі пойма падтапляеца на шырыню да 3-5 км. У засушлівыя гады Днепр захоўвае шырыню рэчышча ад некалькіх сотняў метраў да кіламетра і больш. Даліна ракі характарызуецца наяўнасцю старажытных тэрас (асабліва выразна вылучаныхкаля вёсакБывалькі - Дзеражычы).

Раней, відаць, пойма на значнай плошчыкасілась. Зараз косіца не значная частка. Натуральны гідралагічны рэжым практычна не парушаны. Найбольш шырока распаўсюджаны ў пойме Дняпра наступныя тыпы біятопаў: поймавыя вільготныя лугі, хмызняковыя зараснікі з адзінкавымі дрэвамі або групы дрэў, сухія рознатраўныя лугі, якія нагадваюць стэпы, рагозна-трысняговыя зараснікі, старыцы, зацягнутыя суцэльным дыванам водных раслін.

Вырашальнай умовай развіцця расліннасці і яе размеркавання па тэрыторыі поймы з'яўляецца мезарэл’еф і рэжым увільгатнення глеб, які рэзка змяняецца па ўзроўнях - ад лугова-стэпавага, на высокіх, да балотнага на нізкіх берагах. Лясная расліннасць прадстаўленая разрэджанымі, фрагментарнымі ўчасткамі. На ўзнёслых участках, некалі ўяўляўшых сабой фрагменты сухіх пяшчаных выдмх з беднай разрэджанай ксерафітнай расліннасцю сёння ўасноўным прадстаўлены хваёвыяпасадкі. У паніжэннях распаўсюджаны алешнікі, бярэзнякі, лазнякі.

Паўночная частка ТВП - заказнік "Днепра-Сожскі". Міжрэчча рэк Сож і Днепр - гэта адна з унікальных экасістэм Беларусі. Тэрыторыя ахоплівае шырокія поймы рэк Сож і Днепр, уключае поплавы, поймавыя дубровы, старыцы і азёры, па берагах зарослыя хмызняком. Узнёслыя ўчасткі заняты хваёвымі лясамі. Увогуле ў заказніку землі занятыя лясамі складаюць 48%, лугамі - 30%, хмызняковымі зараснікамі - 20%. Усяго на тэрыторыі заказніка адзначана 656 відаў вышэйшых раслін. У тым ліку 3 віда дзеразы, 6 – хвашчоў, 7 – папарацей, 1 – голанасенных, 639 – пакрытанасенных.

Основные биотопы:

Птицы:

У вогуле пад час даследванняў на гэтай тэррыторыі адзначана каля 200 відаў птушак, з якіх гняздуюць альбо верагодна гняздуюць 139 відаў. Іншыя адзначаюцца пад час міграцыі. Найбольшае значэнне гэтая тэрыторыя мае для такіх відаў як дубальт Gallinagomedia, драч Crexcrex, малая крычка Sterna albifrons, белакрылая крычка Chlidonias leucopterus, звычайны пагоніч Porzanaporzana, ластаўка-зямлянка Riparia riparia і інш. Арнітафаўна тэррыторыі слаба вывучана і таму патрабуе далейшых даследванняў.

Другие группы животных:

Іншыя группы жывел таксама даследаваны не дастаткова. З млекакормячых адзначана 36 відаў.

Состояние редких видов птиц:

№	Виды	Статус	Количество	Год/период оценки	Точность оценки	Тренды (2003-2010)	Критерий ТВП
1	Пискулька	мг	+	2006-2010	П
2	Гусь серый	мг	+	2006-2010	П
3	Шилохвость	мг	+	2006-2010	П
4	Чирок-трескунок	гн	250-300 п	2003-2004	Э		B2
5	Луток	мг	+	2006-2010	П
6	Выпь большая	гн	10-15 с	2006-2010	Э
7	Выпь малая	гн	5-10 п	2003-2004	Э
8	Кваква	гн?	+	2003-2004	П
9	Цапля большая белая	гн	+	2006-2010	П	↑
10	Черный аист	гн	+	2006-2010	П
11	Коршун черный	гн	1-5 п	2006-2010	Э
12	Орлан-белохвост	гн	3-5 п	2003-2004	Э
13	Змееяд	мг	+	2006-2010	П
14	Лунь полевой	гн	+	2006-2010	П
15	Скопа	мг	+	2006-2010	П
16	Пустельга обыкновенная	гн	+	2006-2010	П
17	Чеглок	гн	+	2006-2010	П
18	Погоныш	гн	250-300 с	2003-2004	Э		B3
19	Коростель	гн	150-300 с	2003-2004	Э
20	Журавль серый	гн	> 4 п	2007	П
21	Кулик-сорока	гн	~ 20 п	2006-2010	Э
22	Галстучник	мг	+	2006-2010	П
23	Турухтан	мг	+	2006-2010	П
24	Дупель	гн	20 с	2002	Э		A1
25	Веретенник большой	гн	+	2006-2010	П
26	Кроншнеп средний	мг	+	2006	П
27	Кроншнеп большой	мг	+	2006-2010	П
28	Улит большой	мг	+	2006-2010	П
29	Поручейник	мг	+	2006-2010	П
30	Мородунка	гн	5-10 п	2006-2010	Э
31	Чайка малая	мг	+	2006-2010	П
32	Чайка сизая	мг	+	2006-2010	П
33	Крачка малая	гн	30-50 п	2003-2004	Э		B2
34	Крачка белощекая	гн	+	2006-2010	П
35	Крачка черная	гн	150 п	2003-2004	Э		B2
36	Крачка черная	мг	1000-1500 ос	2003-2004	Э
37	Крачка белокрылая	мг	3000-5000 ос	2003-2004	Э		A4i
38	Филин	гн	2 п	2006-2010	П
39	Обыкновенный зимородок	гн	+	2006-2010	П
40	Дятел белоспинный	гн	+	2006-2010	П
41	Жаворонок хохлатый	гн	+	2006-2010	П
42	Ласточка береговая	гн	20000-30000 п	2003-2004	Э		B3
43	Мухоловка-белошейка	гн	+	2003-2004	П
44	Лазоревка белая	гн?	+	2003-2004	П
45	Сорокопут чернолобый	гн	+	2003-2004	П

Другие редкие и находящиеся под угрозой исчезновения виды:

Звяры: арэшнікавая соня Muscardinusavellanarius.

Рэптыліі: болотная чарапахаEmisorbicularis.

Расліны: званок лiлеялiстыAdenophoralilifolia, цыбуля скарада Alliumscorodoprasum, кураслеп лясны Anemonesylvestris, асака ценявая Carexumbrosa, павойнiк прамыClematisrecta, гваздзік армерыяпадобны Dianthusarmeria, лiлея кучараваяLiliummartagon, касач сібірскі Irissibirica, наяда вялікая Najasmajor, гарлачык белы Nymphaeaalba, шалфей лугавы Salviapratensis, вадзяны арэх плывучы Trapanatans, фiялка багнаваяViolauliginosa, граздоўнік многараздзельны Botrychiummultifidum, падвей стройны Eriophorumgracile.

Угрозы:

Вясновае выпальванне расліннасці ў пойме, асабліва ў гады, калі адсутнічаюць павадкі, аказвае крайне негатыўны ўплыў на жывёл і расліны.

Перавыпас жывёлы. На многіх частках поймы адбываецца парушэнне структуры натуральных раслінных супольнасцей. Гэта выражаецца ў змяненні складу расліннасці лугоў. Найбольшую шкоду наносіць кашарная жывёлагадоўля. Яна не толькі цалкам знішчае раслінны пакроў, але і з'яўляецца моцнай крыніцай забруджвання вод і глебы нітратамі.

У сувязі з істотным скарачэннем сенакосных плошчаў у пойме назіраецца хуткае зарастанне балот і адкрытых лугоў лазняком.

Лесааднаўленне на сухіх пясчаныж дзюнах вядзе да знішчэння рэдкіх экасістэм і месцаў пражывання відаў.

Источники информации:

Абрамчук А.В. Абрамчук С.В. Наблюдения за редкими видами птиц на пограничном Днепре. // Беркут т. 13, вып. 1, 2003 г. – С. 128-132.

Кусенков А.Н., Горошко З.А., ШелякинИ.А. Редкие и охраняемые виды птиц Днепро-Сожского заказника // Прыроднае асяроддзе Палесся: асаблiвасцi i перспектывы развiцця. -Брэст, 2008.-С.158

Кусенков А.Н., Лепешко О.В., Торманова О.А. Весенний пролет представителей отряда Anseriformes в междуречье Днепра и Сожа 2008 года // Биологическое разнообразие Белорусского Поозерья: современное состояние, проблемы использования и охраны. -Витебск, 2008.-С.149-150

Svazas S., Monqin E., Grishanov G., Kuresoo A., Meissner W. O.M.P.O. Migratory Birds of the Western Palearctic. Snipes of the eastern Baltic region and Belarus. – Vilnus, 2002. – S.15-35.

Составители :

Абрамчук А.В., Гарошка З.А.

* Использование размещенной здесь неопубликованной информации для научных публикаций без письменного соглашения ее авторов запрещено. В случае использования части контента или страницы целиком на других интернет-ресурсах, обязательна ссылка на авторов и сайт iba.ptushki.org

Территории
важные
для птиц