Река Лесная
Скачать в формате PDFКод:
Географические координаты:
Административная принадлежность:
Площадь:
Критерии:
Национальный природоохранный статус:
Международный природоохранный статус:
Карта ТВП:
Общее описание:
Тэрыторыя ТВП цалкам ахоплівае поймы і даліны р. Лясная і часткова рэк Лясная Правая і Лясная Левая. Усе яны адносяца да басейна р. Заходні Буг. Даліны рэк адносяцца да рэгіёну раўнін і нізін Перадпалесся і знаходзяцца ў геамарфалагічным раёне Высокаўскай-водна-ледніковай марэннай раўніны. Пасля зліцця Левай і Правай Лясных каля в. Вугляны, рака Лясная ў паўднёва-заходнім кірунку працякае па ўзгорыстай тэрыторыі ў сярэднім і верхнім цячэнні. У ніжнім цячэнні, агібае раўніну з поўдня і пападае на тэрыторыю Брэсцкага Палесся, утвараючы натуральную мяжу паміж двума буйнымі ландшафтнымі структурамі. Шырыня рачной даліны 2-4 км, поймы ад некалькіх метраў да 200-600 м у сярэднім цячэнні і 1 км у верхнім і ніжнім цячэнні. У вільготны перыяд пойма заліваецца на глыбіню 0,3-0,8 м на перыяд да 3 тыдняў.
Паверхня даліны роўная, перарэзаная каналамі, прытокамі, рукавамі, старарэччамі, складаецца з тарфянікаў і пяскоў, занята пераважна лугамі, зарослымі ў рознай ступені хмызняком.
Рэчышча ракі крутое, у некаторых месцах вельмі крутое, са свабоднымі меандрамі. Там, дзе рака разгаліноўваецца на некалькі рукавоў, цяжка вызначыць галоўнае рэчышча. Паміж рукавамі вельмі часта сустракаюцца забалочаныя астравы. Шырыня ракі ў межань 10-30 м. Берагі вышынёй 1-1,5 м, месцамі 3-4 м.
Сярод самых важных прытокаў на тэрыторыі ТВП патрэбна назваць малыя рэкі: Крывуля, Точыя, Кавалёўка, Лютая, Градаўка.
У цэлым, на тэрыторыі ТВП захавалася выразная занальная расліннасць, сфарміраваная ў залежнасці ад мясцовых умоў размяшчэння. Такім чынам, у самім рэчышчы назіраюцца асацыяцыі воднай расліннасці (Nymphaeion, Patamagenion), далей асацыяцыя Bidentaliatripatrii, прыбярэжныя зараснікі трыснягу і асакі. Далей выступаюць тыповыя зараснікі вярбы і вольхі, пасля чаго ў залежнасці ад глебы выступаюць розныя тыпы лясоў і бароў. Лясная расліннасць прадстаўлена больш за 20 асацыяцыямі. Лясістасць тэрыторыі невялікая і прадстаўлена разарванымі невялікімі ўчасткамі: альбо хваёвымі пасадкамі на ўзвышшах, альбо фрагментамі поймавых, у асноўным, лісцёвых лясоў.
На рацэ размешчаны г. Камянец і шэраг дробных населеных пунктаў. Упадае ў р. Заходні Буг у некалькіх кіламетрах на поўнач ад г. Брэста.
Асноўны спосаб гаспадарчага выкарыстання тэрыторыі – сельскагаспадарчая дзейнасць і рыбалоўства.
Основные биотопы:
Згодна з падзелам ландшафтаў на раёны водазборны басейн Лясной адносіцца да падзоны Палескіх (шыракалістных лясных ландшафтаў) Палескай правінцыі алювіяльных тэрасавых балотных, а таксама водна-ледавіковых ландшафтаў). Асноўныя біятопы прадстаўлены комплексамі водна-балотных экасістэм (рэкі, поймавыя азёры і старыцы, балоты, каналы) – каля 20%; адкрытыя прасторы (лугі, сельгасугоддзі, рудэральныя і невыкарыстоўваемыя землі) – каля 50%. Значную плошчу займае комплекс хмызнякова-рэдкалесных экасістэм – каля 30%. Ад месца зліцця рэк Лясная Правая і Лясная Левая да г. Камянца даволі значную плошчу займаюць трысняговыя зараснікі, размешчаныя ўздоўж рэчышча і шматлікіх пратокаў і стырыц.
Птицы:
Арнітафаўна налічвае больш за 180 відаў птушак, большая частка з якіх гняздзіцца.
Зыходзячы з вынікаў назіранняў, найбольш важнымі для вясновых мігрантаў з'яўляюцца ўчастакі поймы р. Лясная ў раёне вёсак Чарнакі, Шышова, Вугляны, Радасць, Кругель, Покры. Рака Лясная - на тэрыторыі паўднёвага захаду Беларусі (басейн р. Заходні Буг), гэта найбуйнейшае месца канцэнтрацыі вясновых мігрантаў.Максімальная агульная колькасць водна-балотных мігрантаў адзначаных тут адначасова можа дасягаць больш за 15 тыс. асобін. Найбольш шматлікія мігрыруючыя віды белалобая гусь Anser albifrons, гусь-гуменніца Anser fabalis, шэрая гусь Anser anser, качка-свіцьва Anas penelope, крыжанка, качка-шылахвостка, кнігаўка. Увогуле за перыяд вясновай міграцыі праз дадзеную тэрыторыю мігрыруе больш за 50 000 водна-балотных птушак. Буйныя зграі затрымоўваюцца тут на тэрміны ад некалькіх дзён да тыдня і больш, у залежнасці ад пагодных умоў і характару павадка. Таксама на ТВП Лясная рэгулярна адзначаюцца вялікія зграі залацістай сеўкі Pluvialis apricaria, у асноўным восенню, якія налічваюць тысячы асобін.
На паплавах адзначаны калоніі розных відаў кулікоў, у тым ліку вялікага грыцука Limosa limosa і дубальта Gallinago media.
Другие группы животных:
Жывёльны свет ТВП вельмі багаты, налічвае тысячы відаў, у асноўным безхрыбетных, больш за 50 відаў млекакормячых; трэба адзначыць і тую акалічнасць, што ў межах ТВП ён недастаткова вывучаны. З каляводных звяроў шматлікім з'яўляецца бабёр, выдра, андатра, лясны тхор, амерыканская норка. З буйных капытных жывёл сустракаюцца лось, алень, дзік, касуля. З драпежнікаў – воўк, лісіца, янотападобны сабака.
З занесеных у Чырвоную кнігу млекакормячых тут жывуць барсук Meles meles і арэшнікавая соня Muscardinus avellanarius, адзначаны перыядычныя заходы рысі Lynx lynx.
Герпетафауна ўключае 8 відаў земнаводных і 5 відаў паўзуноў. З ахоўваемых у Еўропе рэптылій адзначана балотная чарапаха Emys orbicularis.
На тэрыторыі ТВП (рэкі и торфапляцоўкі) адзначана каля 30-ці відаў рыб.
Состояние редких видов птиц:
№ | Виды | Статус | Количество | Год/период оценки | Точность оценки | Тренды | Критерий ТВП |
---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Гуменник | мг | 3000-10000 ос | 2004-2011 | Э | ↓ | A4i |
2 | Гусь белолобый | мг | 10000-15000 ос | 2004-2011 | Э | ↓ | A4i |
3 | Гусь серый | гн | 1-3 п | 2004-2011 | Э | ↑ | |
4 | Гусь серый | мг | 10-100 ос | 2004-2011 | Э | ↑ | |
5 | Свиязь | мг | 10000-20000 ос | 2004-2011 | Э | ↔ | A4i |
6 | Кряква | мг | 3000-5000 ос | 2004-2011 | Э | ↔ | |
7 | Шилохвость | мг | 500-1000 ос | 2004-2011 | Э | B1i | |
8 | Крохаль большой | мг | 500-1000 ос | 2004-2011 | П | ||
9 | Выпь большая | гн | 10-15 п | 2004-2011 | П | ↔ | |
10 | Выпь малая | гн | + | 2004-2011 | П | ||
11 | Цапля большая белая | мг | 30-60 ос | 2004-2011 | Э | ↑ | |
12 | Коршун красный | зал | + | 2004-2011 | П | ||
13 | Орлан-белохвост | мг | + | 2004-2011 | П | ↔ | |
14 | Скопа | мг | + | 2004-2011 | П | ||
15 | Коростель | гн | 60-120 с | 2004-2011 | Э | ||
16 | Журавль серый | гн | 4-8 п | 2004-2011 | Э | ↑ | |
17 | Журавль серый | мг | 500-1500 ос | 2004-2011 | Э | ↔ | |
18 | Галстучник | гн | + | 2004-2011 | П | ||
19 | Ржанка золотистая | мг | 10000-20000 ос | 2004-2011 | Э | A4i | |
20 | Турухтан | мг | 500-1000 ос | 2004-2011 | Э | ||
21 | Дупель | гн | + | 2004-2011 | Э | ||
22 | Веретенник большой | гн | 50-100 п | 2004-2011 | Э | ↓ | A1 |
23 | Чайка сизая | мг | + | 2004-2011 | П | ||
24 | Крачка малая | гн | + | 2004-2011 | П | ||
25 | Крачка белощекая | гн | + | 2004-2011 | П | ||
26 | Крачка черная | мг | + | 2004-2011 | П | ||
27 | Филин | гн | 1-3 п | 2004-2011 | Т | ↓ | |
28 | Сова болотная | гн | + | 2004-2011 | П | ||
29 | Обыкновенный зимородок | гн | 20-35 п | 2004-2011 | Э | ↔ | |
30 | Конек полевой | гн | + | 2004-2011 | П |
Другие редкие и находящиеся под угрозой исчезновения виды:
Расліны: званок лiлеялiстыAdenophoralilifolia, лiлея кучараваяLiliummartagon, касач сібірскі Irissibirica, гарлачык белы Nymphaeaalba, шалфей лугавы Salviapratensis
Угрозы:
- асушальная меліярацыя;
- нестабільнасць узроўню вады (летнія паводкі пасляінтэнсіўных зацяжных дажджоў);
- узворванне поймавых земляў (у тым ліку ў прыбярэжнай паласе і вадааховай зоне);
- забудова ў прыбярэжнай паласе;
- выпальванне травяністай расліннасці;
- будаўніцтва транспартна-інжынерных камунікацый;
- зарастаннепоймы і адчыненых біятопаў шматгадовай пустазельнай і хмызняковай расліннасцю;
- прамое ўздзеянне хімічных угнаенняў і пестыцыдаў;
- веснавое паляванне и браканьерства.
Рекомендации по сохранению:
Забараніць узворванне поймавых лугоў, кашэнне пад час гнездавання птушак, меліярацыю і будаўніцтва ў прыбярэжнай паласе.
На дадзенай тэрыторыі мэтазгодна ў перыяд вясновай міграцыі ўводзіць абмежаванні на любую дзейнасць, асабліва паляванне. Таксама неабходна забараніць любыя працы па трансфармацыі гэтай тэрыторыі, неабходны штогадовы маніторынг стану папуляцый птушак і пагроз. Магчыма неабходна і наданне ахоўнага статуса разглядаемай тэрыторыі.
Неабходна кашэнне ў месцах канцэнтрацыі мігрантаў (штогод, або раз на два гады) у жніўні.
Источники информации:
Абрамчук А.В. Миграция водно-болотных птиц в Беловежской пуще // Беловежская пуща. Исследования. – Брест, Академия, 2006. – Вып.12. – С.164-182.
Ацэнка якасці вады ракі Лясная Правая ў 1997-2000 гадах// Бібліятэка маніторынгу навакольнага асяроддзя. – Беласток, 2002. С. 82
Веремчук О.Н., Жуковский А.Т., Шималов В.В., Третьяков Д.И., Шокало Б.И., Фенчук В.А., Чеботарева Н.А., Марзан И.Г. К изучению биоразнообразия заказника «Бугский» // Антропогенная динамика ландшафтов, проблемы сохранения и устойчивого использования биологического разнообразия: Материалы ІІ республ. науч.-практич. конф. (1-2 дек. 2004 г., Минск). Минск, 2004. С. 113-114.
ВеремчукО.Н., ШималовВ.В., ЖуковскийА.Т., ТретьяковД.И., ФенчукВ.А., ШокалоБ.И., ЧеботареваН.А., БогдановичИ.А. Биоразнообразиеландшафтногозаказника «Бугский» // ПрыроднаеасяроддзеПалесся: асаблiвасцi i перспектывыразвіцця: Тэз. дакл. ІІІ Міжнар. навук. канф. (7-9 чэрвеня 2006 г., Брэст). Брест, 2006. С. 97.
Изучение биоразнообразия природных комплексов ландшафтного заказника «Бугский»: отчет о НИР (заключ.) / БрГУ имени А.С. Пушкина; рук. О.Н. Веремчук; исполн.: О.Н. Веремчук [и др.]. – Брест, 2006. – 58 с. – Библиогр.: с. 28. – № ГР 20062686.
Составители :
* Использование размещенной здесь неопубликованной информации для научных публикаций без письменного соглашения ее авторов запрещено. В случае использования части контента или страницы целиком на других интернет-ресурсах, обязательна ссылка на авторов и сайт iba.ptushki.org
Фото:
Хранители
- Стань хранителем
- Сообщить об угрозе
- Визит-отчет
- Материалы для хранителей
- Кто такие хранители ТВП
- Список хранителей